نقش سازمان‌های مردم نهاد و رهبران محلی در توسعه روستایی

author

  • علی الحسابی, مهران
Abstract:

  مشارکت مردم در طرح‌های توسعه، موضوعی است که در سال‌های اخیر مورد توجه بسیار قرار داشته و پژوهش‌ها و متون تخصصی نیز در این مورد به نظریه‌پردازی پرداخته‌ و تعاریف، فرضیه‌ها و روش‌های مختلفی ارائه نموده‌اند. از آنجا که مردم خود به­عنوان افراد ذینفع و مخاطبین برنامه‌های عمرانی مطرح‌اند، همفکری، همکاری و مشارکت آنان در فرایند تهیه و اجرای این برنامه‌ها از اهمیت به­سزایی برخوردار بوده و بسیار سودمند است. به‌دلیل ویژگی‌های حاکم بر جامعه روستایی، به­ویژه انسجام اجتماعی، غنای فرهنگی و ظرفیت‌های کالبدی، و با توجه به زمینه مشارکت میان روستائیان، این امر به مثابه امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر تلقی شده و می‌تواند به­عنوان راهبردی اصلی در توسعه اجتماعی، اقتصادی و کالبدی روستاها مطرح گردد. این در حالی است که در واقعیت و در مقام عمل، برنامه‌ریزی، طراحی و اجرای پروژه­های مختلف در روستاها یا به­طور کلی بدون مشارکت مردم روستا انجام می‌شود و یا مشارکت به معنای واقعی در آن صورت نمی‌پذیرد و در خوش‌بینانه‌ترین حالت، با استفاده از مشارکت شعاری از مردم استفاده ابزاری صورت می‌گیرد. در عین حال مشارکت فعال روستائیان در برنامه‌های توسعه کالبدی روستاهایشان رویکردی مهم در راستای بها دادن به نقش مردم است که توان‌بخشی و ابتکار عمل خود روستائیان را به­دنبال دارد تا خود آن­ها با توجه به نیازهایشان در عمران روستا مشارکت داشته باشند. در صورتی‌که مشارکت مردم در روند برنامه‌ریزی و اجرای پروژه‌های عمران روستائی تلاشی جهت‌دار، داوطلبانه، و با نظارت و هماهنگی نهادهای مردمی سازمان‌یافته در خود روستا باشد، علاوه بر آنکه موجبات ایجاد همدلی و همبستگی بین مردم را فراهم می‌نماید، زمینه‌ساز توسعه روستایی با سرعت بیشتر و ابعاد وسیع‌تر و کاراتر است. تحقق این امر نیازمند شناخت جامع از روش‌ها و زمینه‌های مشارکت مردم روستاها در فرایند عمران روستاها و ظرفیت‌هایی است که جز با نگاه دقیق در مقیاس محلی و خرد، قابل بهره‌برداری نیستند. در این مقاله تلاش خواهد شد تا ضمن طرح ویژگی‌های مشارکت مردمی، نقش سازمان‌های مردم‌نهاد و ارکان آن­ها در تحقق مشارکت بررسی شده و حضور این نهادها در این راستا لازم و اجتناب‌ناپذیر معرفی گردد. در بخش نخست مقاله ضمن طرح مبانی نظری مشارکت و بیان اهداف و روش های آن، ویژگی‌های مشارکت مردمی از خلال ادبیات مشارکت و از زبان متخصصین و صاحبنظران این موضوع تبیین می‌گردد. بخش دوم مقاله نیز به بررسی نقش سازمان‌های مردم‌نهاد و چگونگی تجلی مشارکت مردمی در بندر لافت اختصاص یافته و تجربه برنامه ریزی توسعه و طراحی کالبدی در بخش‌هایی از این روستا توصیف گردیده است. هدف مقاله آن است که نقش و حضور مردم و کارشناسان در هدف‌‌گذاری و تبیین سیاست‌های توسعه روستایی را توأمان و ضروری معرفی نموده و این واقعیت را خاطرنشان نماید که به­رغم آنکه روستائیان ما هنوز وارد سطوح بالای مشارکت مانند خودانگیختگی نشده‌اند، اما دربسیاری از جوامع روستایی ظرفیت ارزشمند و بالایی جهت مشارکت فعالانه وجود دارد که بهره‌گیری از آن سرعت و کیفیت توسعه و عمران روستاها را دوچندان خواهد ساخت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

راهبردهای مشارکت سازمانهای مردم نهاد در فرایند کیفری

راهبردهای مشارکت سازمانهای مردم نهاد در فرایند کیفری

full text

نقش زنان در توسعه توانایی های سازمان های مردم نهاد

این پژوهش به بررسی نقش زنان در توسعه توانایی های سازمان های مردم نهاد (سمن) در پیشگیری از آسیب های اجتماعی می پردازد. مهمترین هدف این تحقیق شناسایی عوامل تاثیرگذاری است که نقش زنان را در توسعه ی توانایی های سمن ها افزون می کند. که طی بررسی های صورت گرفته پس از غربالگری فاکتورهای اولیه توسط تکنیک دلفی، 5 فاکتور؛ کمک های مادی، نشست های مستمر و هدفمند زنان، خدمات مشاوره اى، کاربرد آموزش در تشکل ها...

full text

نقش سازمانهای مردم نهاد در کارآمدی نظام سیاسی ایران

پژوهش حاضر به بررسی تاثیر سازمانهای مردم نهاد بر کارآمدی نظام سیاسی ایران پرداخته است. بر این اساس سوال اصلی که در صدد پاسخ یابی آن برآمده ایم عبارت از بررسی نقش و جایگاه سازمان های غیر دولتی در کارآمدی نظام سیاسی ایران می باشد. به عبارت دیگر با توجه به اینکه همه ی نظام های سیاسی به نوعی دارای دغدغه ی کارآمدی می باشند و نظام سیاسی ایران نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد و از طرف دیگر با توجه به ...

نقش انجمن‏‌های مردم نهاد در توسعه ظرفیتی جامعه محلی در راستای حفاظت محیط‌زیست روستایی(مطالعه موردی: انجمن زیست محیط سبز چیا)

امروزه در رویکردهای جدید توسعه روستایی از ظرفیت‌سازی به عنوان اصلی اساسی در پذیرش و اجرای برنامه‌ها نام برده می‏شود و به منظور ارتقای ظرفیت‏‌های جامعه نیز بر فعالیت‏‌های انجمن‌‏های مردم نهاد تأکید بسیاری می‏ گردد. محیط‌زیست به عنوان بسترساز فعالیت‏ ها و توسعه روستایی یکی از عرصه ‏های مهم توسعه روستایی است که با توجه به وضعیت نابسامان بهره‏ برداری از آن، نهادهای مردم نهاد زیست‌محیطی، می‏توانند ب...

full text

مطالعه قابلیت‌های سازمانهای مردم نهاد بومی دین ‌محور در حل چالش‌های پیش روی توسعه اجتماع‌ محور روستایی «مورد مطالعه: گروه جهادی طلاب عباد»

این مطالعه به بررسی نقش گروه جهادی طلاب عباد، به عنوان یک سازمان مردم نهاد بومی و دین‌ محور، در توسعه اجتماع‌ محور روستاهای مذکور، با ﺗﺄکید بر قابلیت‌های این گروه در حل چالش‌های پیش روی این رویکرد از توسعه می‌پردازد. در بخش چارچوب مفهومی مفاهیم توسعه اجتماع‌ محور و چالش‌های پیش روی آن و نیز سازمانهای مردم نهاد مورد بحث قرار گرفته است. این تحقیق، پژوهشی اکتشافی و میدانی است که با رویکرد کیفی انج...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 30  issue 134

pages  35- 48

publication date 2011-10

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023